Een aardig gesprek, vond ik zelf, gisteren in Tijd voor MAX (Nederland 2) naar aanleiding van mijn boek In en onder het dorp. Mijnwerkersleven in Limburg. Op die ene merkwaardige vraag na waarmee Martine van Os het gesprek begon: 'Waar is uw Limburgse accent gebleven?' Gelukkig gevolgd door de geruststellende mededeling: 'Wij kunnen u in ieder geval goed verstaan.'

De uitzending is hier te bekijken.

Zaterdag 8 december: signeren bij Boekhandel Leeskunst in Kerkrade.
Kijk  hier

Jan Hanlo 1912-1969

Op 29 mei was het honderd jaar geleden dat in Bandoeng Jan Hanlo werd geboren.
Ter gelegenheid daarvan verschijnt in december bij Uitgeverij Huis Clos:

Huis Clos Essay, 64 blz. Vormgeving: Piet Gerards.
Meer informatie en bestelmogelijkheid: HIER

Twee gedichten

De Gids (sinds 1837) publiceert op haar website twee nieuwe gedichten. Daar zijn ook twee preludes van Chopin te beluisteren, die samen met een verblijf in Warschau bijdroegen tot de inspiratie. De pianist is Maurizio Pollini.

Eind november verschijnt:

Klik hier en lees meer over dit boek in de najaarsprospectus van Uitgeverij Vantilt.

Gelijktijdig met In en onder het dorp verschijnt bij dezelfde uitgever:

Koen Eykhout over Schachtsignalen in Dagblad De Limburger, 25 september 2012:

'... langs licht en duister, adem en ademnood, slikken en stikken in een verhaal vol liefde en zorgzaamheid.'

Lees meer

Gesprek op TVLimburg over Schachtsignalen / Doa tuut 't

Klik hier

Louis Paul Boon 100 jaar

Aalst, zondagmiddag 16 september 2012

Op het eiland Chipka

De Kapellekensbaan

foto's: Wiel Kusters

Wie is de echte?

Vrijdag kocht ik bij De Slegte in Maastricht de dichtbundel Francesco's paradox van Peter Nijmeijer.
Huh, van wie? Peter Nijmeijer??

Zoek de verschillen en (her)lees daarna Stefan Hertmans' mooie bundel.

Wat een ongelooflijk slordige uitgever, Meulenhoff / Kritak.
Eerst zo'n onbegrijpelijke vergissing maken en daarna het boek met de verkeerde auteursnaam doodleuk bij De Slegte deponeren.
Kun je een dichter dieper beledigen?

Het huis van de schilder

In Zuiderlicht lees ik dat de Gemeente Kerkrade een expositie laat inrichten van werk van de schilder Frans Nols.

Aan Frans Nols wijdde ik in de bundel Zielverstand (2007) het gedicht 'Het huis van de schilder' (eerder gepubliceerd in Tirade).

Het is in een wat gebrekkige opname, gemaakt tijdens de Maastricht International Poetry Nights 2008, te beluisteren op deze video:

Poëzie langs de Geul

Foto: Jacques Giesen

Fragment uit de titelreeks van de bundel Salamanders vangen (gedichten voor kinderen, 1985) als onderdeel van een poëzieroute langs de Geul en de spoorlijn Maastricht-Heerlen in Meerssen. 

Salamanders vangen, mooie blauwe

met zo'n oranje-gele buik.

Met de voeten in het water

en de sokken aan een struik.

Kikkervisjes, alles was er.

Was het van de spoorwegmannen?

Want die mochten je niet vangen

en die vinden steeds de bangen.

Toen ik deze 27 jaar oude regels in Meerssen terugzag, dacht ik even: wat jammer dat ik in de eerste strofe niet 'je voeten' en 'je sokken' heb geschreven, dat klinkt iets beter.

Maar toen ik het geheel van wat daar staat weer tot mij liet doordringen, besefte ik dat het juist de gelijkschakeling van salamanders en het kind dat ik was, de kern ervan uitmaakt. Zoals ik als kind salamanders ving - je kon ze zo met je hand uit het water van de Koelbaach (de Mijnbeek in Spekholzerheide) vissen - zó zouden spoorwegmannen ook ons kunnen pakken. 

Omdat je daar beneden, aan de voet van de spoordijk, waar het beekje langs de rails liep, niet komen mocht. Verboden gebied.

'Met de voeten in het water/ en de sokken aan een struik' (dus niet 'je' voeten en sokken), maakt dus dat sokken en voeten ook heel even bij die salamanders horen en bij hun oranje-gele buik.

Om dat heel even gaat het zo vaak in poëzie.

Woensdag, 12 september, vindt in Discovery Center Continium, Museumplein 2 in Kerkrade, de presentatie plaats van Schachtsignalen, het zevende deel in de serie Literair Limburg, waarin eerder werk verscheen van onder anderen Connie Palmen, Jacques Vriens en Marita Mathijsen.
Het is een tweetalige uitgave, in het Nederlands en de taal van Kerkrade. Voor de vertaling in het Kerkraads zorgde Lei Heijenrath.
In het toepasselijke decor van de Limburgse mijngeschiedenis zal Serge Langeweg iets vertellen over mijnbouw en arbeidsmarkt, het onderwerp waar hij onlangs is gepromoveerd.
Het eerste exemplaar wordt door mij aangeboden aan de neerlandicus en essayist Ben van Melick, kenner van de literatuur in Limburg.

Pierre Kemp doet Amsterdam

Uitmarkt-favoriet van Marc Beerens,

Uitgeverij Vantilt, Nijmegen

Boekblad

Bij de dood van Neil Armstrong

Zelfs toen ons leven even non-icarisch werd,
de aardse vlag met een planeet besterd,
de maan haar aangezicht voor God verloor,
trokken de boeren trouw hun oude voor.

Poeziekrant

In de nieuwe Poëziekrant (jrg. 36 nr. 4, juni-juli 2012)  schrijft Stefan Van Den Bossche onder de titel 'Het gedicht als kind' over Dit nog, ook dit, mijn enkele maanden geleden verschenen bundel essays over poëzie en proza.

'Kusters heeft altijd wel een eigen stem, herkenbaar tussen het groeiend aantal essayisten. Essayisten die misschien wat te veel uitgaan van hun eigen schriftuur en minder oog hebben voor de receptie ervan door de lezer. Aan Wiel Kusters om dat euvel te blijven corrigeren en op een sublieme manier tegen de stroom in te roeien. Tot meerdere eer en glorie van de poëzie, haar schrijvers en haar lezers.'
Lees meer

Fons Haagmans

'Laura: Pierre Kemp' (2011)

acryllak op linnen

180 x 130 cm

Collectie Schunck

Foto: Peter Cox

Zie ook de door Wiel van der Randen in april 1942 gemaakte foto van Pierre Kemp in de trein

Transitief, immobiel

Pierre Kemp

gereed voor vertrek.

Foto: Wiel Kusters, Gouvernement Maastricht, 9 mei 2011

'... een schijnbare tegenstelling [...] tussen zijn modernistische beeldtaal en de traditionele, Limburgse wereld die hem heeft gevormd. Maar bovenal is het alsof de kunstenaar het cultureel erfgoed van een vervlogen collectief geheugen nog eenmaal bijeen heeft gebracht.'

Mijnschachtbok in Genk

foto's: Wiel Kusters

Gezien tijdens een wandelingetje door Maastricht

Hommage aan Pierre Kemp

door een onbekende Maastrichtenaar

LITERAIR WEBLOG DE CONTRABAS

VOOR EENS EN ALTIJD HET DEKSEL EROP

Cimon en Pero
zie
Gesprek als dichtvorm

Twee dichters

Vanmiddag, lezend en luisterend in het Gedichtenbos op de Floriade, World Horticultural Expo 2012 in Venlo, genoten van de voordracht van Rouke van der Hoek, een boeiende, vindingrijke en geestige dichter, die superieur zijn eigen gang gaat terzijde van het gewoel en de morsigheid van het quasiliteraire populisme.
Net als Emma Crebolder trouwens, ook een dichter van allure.

Het Letterkundig Centrum Limburg (LCL) laat bezoekers van de Floriade 2012 al sinds de opening genieten van twaalf speciaal voor de Floriade geselecteerde gedichten. Deze zijn te beluisteren in het Gedichtenbos in zes eenpersoons ‘wachthuisjes’, ontworpen door vormgever Daan de Haan.

Bij Ser J.L. Prop verscheen op 1 juni 2012: Twee volksverhalen.
Ik schreef deze verhalen onder de titels 'Losse handjes' en 'Slechte adem' op uitnodiging van het Blazersensemble RAAK, om te worden voorgelezen bij een uitvoering van Symphonies of Wind Instruments van Igor Stravinsky en Rheinische Kirmestänze van Bernd Alois Zimmermann tijdens het minifestival Hedendaagse Muziek in Limburg in het Theater aan het Vrijthof, november 2006.
Ser Prop maakte er een mooie uitgave van in een oplage van vijfenzestig gesigneerde exemplaren, waarvan er nog enkele verkrijgbaar zijn (serjlprop@home.nl).

LITERAIR WEBLOG DE SNELKOOKPAN

Het literaire tijdschrift De Gids bestaat dit jaar 175 jaar.

Het literaire tijdschrift DWB 112 jaar.
Wanneer men teruggaat naar zijn oudste wortels (het in 1855 gestichte De Dietsche Warande en het in 1886 opgerichte Het Belfort) is DWB 157 respectievelijk 126 jaar.

Het literaire weblog De Snelkookpan viert over drie weken zijn 7e verjaardag.

Ik zet mijn pannetje al zeven jaar dagelijks op het vuur, jubelt de hoofdredacteur.

Trots vertaalt hij 'zeven' ook nog eens in een cijfer: 7. 

Met een uitroepteken: 7!

Ruim voldoende, hoor je hem denken.
Het wordt tijd voor een onderscheiding.

Hij steekt de kaarsjes alvast aan en de eerste felicitaties stromen binnen. 

Onder andere van iemand die schrijft over iets waarover hij eerst nog iets zou willen nakijken in een boek dat in een huis in Griekenland ligt.

Hoho, maant de hoofdredacteur, 'ik ben (nog) niet jarig'.

Met andere woorden: Je hebt nog de tijd om het op te zoeken.

Het is van een ongehoorde zorgvuldigheid en zelfbeheersing.

Over de gestorvenen

Benno Barnard op zijn Knack-blog:


'Velen zetten zichzelf lekker in het zonnetje op de grafsteen van de grote dode satiricus. Wat ik van hem en zijn gebrek aan wezenlijk talent vind, heb ik al eerder op deze pagina’s geschreven. Het dieptepunt in dat oeuvre is het misprijzende stuk over Hans Andreus dat hij in een vooraanstaande krant publiceerde toen de dichter amper twee dagen stijf en koud was. Mijn moeder zei: ''Hij weet niet dat Andreus dood is. Anders schrijf je zoiets niet.'' Maar hij wist het wel. Hij zat naar ons te grijnzen op de bodem van die morele afgrond, op die torenhoge diepte.'

Het is precies dat stuk van Gerrit Komrij op de Achterpagina van NRC Handelsblad, waarin hij met name Andreus' liefdesgedichten compleet belachtelijk trachtte te maken, dat ik me herinnerde op de dag van zijn overlijden. Maar het was niet het enige.

Daarginds

Daarginds

graaf hier, zegt de een

nee, graaf daarginds, zegt

een ander, graaf totdat je het

hebt gevonden

ik leg mijn spade terzijde

ik graaf niet, ik ga beginnen

mijn tong op te halen

uit diepe grond 

Leo Herberghs

Gisteren, 21 juli, werd de dichter Leo Herberghs, 
de zich in Zuid-Limburg schuilhoudende meester, 88 jaar.

Gisteren was het ook 45 jaar geleden dat in Maastricht 
die andere meester overleed: Pierre Kemp.

De waarheid ten tonele. Staging the truth. On Harold Pinter

Op het Maastricht University YouTube-kanaal kan men het afscheidscollege vinden dat ik op 1 juni 2012 heb gegeven als gewoon hoogleraar aan de Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen. 
Het college biedt een analyse en interpretatie van Harold Pinters Nobel Lecture 'Art, Truth and Politics' (2005).

In my valedictory lecture at the Faculty of Arts and Social Sciences (FASoS) of Maastricht University, I gave an analysis and interpretation of Harold Pinter's 2005 Nobel Lecture 'Art, Truth and Politics'.
 The lecture is in Dutch with English subtitles.

'As I have written to Professor Kusters, I found his address both fascinating and entertaining to experience.  While he is not an expert on Pinter or Pinter's works, his perspective is of interest to academics who do specialize in Pinter and related subjects, I believe, as well as to a more general audience.  I do not want to say more about it, because I do not want to provide "spoilers." I suggest that viewers experience it firsthand for themselves.'
Susan Hollis Merritt, PhD, bibliographical editor of The Pinter Review on The Harold Pinter Forum

Bij de dood van Rutger Kopland


Oude vlier, door vleermuizen bezocht
in niet meer dan taal, niets minder ook.
In iets daartussen, maar in juli.

De regen vraagt dagelijks waar hij moet
blijven. Hetzelfde vragen de wolken, 
vraagt een oude god aan jongere goden.

Het antwoord is hier noch daar,

noch in de wildste gewassen.

Wiel Kusters

Limburg-connectie

Dichterandus

De strijkstok van De Contrabas,  C. Breukers, is een aandoenlijke Limburger met, net als veel Duitsers, een hang naar academische titels.

Zo zal hij mijn naam nooit noemen zonder daarbij eerbiedig ‘professor doctor’ te fluisteren.

Dank, drs. Breukers.
Wat een weertje, hè?


Hoe gaat het met het vrouwtje?
En met het proefschrift?


Zet u mijn fiets ook even weg?

Dichters gaan nooit met pensioen

Ik ben al lang geen voorzitter meer van het Paul Celan Genootschap en uitgeverij Nieuwe Doelen sluimert, maar voor de rest een aardig stukje als overblijfsel van een boeiend gesprek met Thomas Keirse van NRC Handelsblad (30 juni 2012).

Sub specie aeternitatis. Over continuïteit in kennis en cultuur

Belangstellenden - lezers die zich interesseren voor Kees Fens bijvoorbeeld - vinden op de website van Universiteit Maastricht de tekst van de rede die ik vrijdag 29 juni 2012 op uitnodiging van de scheidende en de komende rector magnificus heb uitgesproken bij gelegenheid van de rectoraatsoverdracht in de Sint Jan.

Delphine Lecompte en ik

Delphine Lecompte vereerde mij met een aantal gedichten op internet, nadat zij eerder al op poetische wijze uitdrukking had gegeven aan haar vreugde om mijn bestaan onder de levenden.

Ik dank haar daarvoor. 

Wat de discussie over het incorrecte gebruik van mijnterminologie betreft: ik heb mij voorgenomen haar eind dit jaar, wanneer bij Uitgeverij Vantilt mijn boek In en onder het dorp. Mijnwerkersleven in Limburg zal zijn verschenen, een exemplaar daarvan toe te zenden. Dat zal, hoop ik, veel verhelderen. 

Ter gelegenheid van mijn 65e verjaardag, op 1 juni, en mijn afscheid als gewoon hoogleraar aan  de Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen van Universieit Maastricht werden mij door collega's en vrienden twee schitterende boeken in de schoot geworpen:

Ik woon in duizend kamers tegelijk. Opstellen voor en over Wiel Kusters, onder redactie van Jan de Roder 

en

De onderste steen 3. 1997-2012. Een bibliografie van het werk van Wiel Kusters, samengesteld door Sanne Thomas.

Ontwerp van beide boeken: Bureau Piet Gerards, Amsterdam. Uitgever: Vantilt, Nijmegen.

Choreografische fantasieën van Pierre Kemp

University Library acquires unique works of Pierre Kemp

The Maastricht University Library has acquired some unique works by poet and painter Pierre Kemp (Maastricht 1886–1967). The collection includes 11 choreographic fantasies painted in 1931.

Professor Wiel Kusters, an expert on the works of Pierre Kemp, integrated this collection into the Maastricht University (UM) heritage collection and was therefore chosen to present and explain these works for the first time.

The presentation was held on 15 May at the University Library’s inner city location. Those present included representatives of the Maastricht culture and heritage institutions, ambassadors of the Jesuit collection and members of the Maastricht University Arts and Culture Committee.

Maastricht Academic Heritage Fund
During the festivities, director of the University Library Ingrid Wijk informed attendees of the plans for the recently founded Maastricht Academic Heritage Fund. With this fund, the library hopes to expand, conserve and digitise these special UM collections and make them available to a wider audience as well as to research and education. The fund is part of the University Fund Limburg/SWOL.

Anyone interested in contributing to the fund and helping to ensure that the special collections of Pierre Kemp, Charles Eyck and the Jesuits remain accessible can become a friend of the fund. The first fund activity was the creation of a series of cards depicting the choreographic fantasies of Pierre Kemp. These cards can be purchased individually or as a set. For more information on the Maastricht Academic Heritage Fund and the Pierre Kemp cards, please visit www.maastrichtuniversity.nl/library/mahfund.htm.

Explanation of choreographic fantasies

In 1931, poet and painter Pierre Kemp created twelve so-called choreographic fantasies. Eleven of these are now part of the UM heritage collection while the twelfth, entitled ‘Ideal Baby Competition’, has yet to be found. What Kemp intended for these remarkable revue or ballet creations remains unknown. His personal archives reveal that he hoped to send them to America. Some of these performances seem to correspond to what innovative theatre artists and scenographers were doing at that time in the United States. Presumably he was visually inspired by several images published in the 1931 monograph by Joseph Gregor and René Fülöp-Miller entitled Das amerikanische Theater und Kino (American Theatre and Cinema). This book was part of Kemp's reference library, which has been included as a special collection in the University Library at Maastricht University. (Literature: Wiel Kusters, Pierre Kemp, een leven. (Pierre Kemp: A Life) Nijmegen: Vantilt, 2010, 331-333.)

AFSCHEIDSCOLLEGE OVER HAROLD PINTER


ZIE OOK: INTERVIEW IN OBSERVANT

Thomas Verbogt over Dit nog, ook dit

Omdat het niet op internet te lezen valt tenzij het hier geciteerd wordt, schrijf ik een stukje over uit het Dagblad van het Noorden van 7 april. Thomas Verbogt besprak daar Dit nog, ook dit en concludeerde:

'Beschouwingen als die van Kusters zijn nuttig omdat ze zich tegen terloopsheid keren, bijvoorbeeld die waarmee veel boeken in media behandeld te worden. In de meeste gevallen wordt dan genegeerd dat een verhaal of een roman of een gedicht ook gemaakt is. Het gaat niet alleen ergens over, maar het is ook iets. [...] Wiel Kusters heeft daar ongelooflijk veel verstand van, ook al is hij soms iets te nadrukkelijk met de aanwijsstok in de weer. Over dat laatste wil ik trouwens niet al te flauw doen: Kusters is een bevlogen lezer en veel van wat hij las heeft hij productief opgeslagen. Van details kan hij werelden maken.'

Eind augustus verschijnt mijn lange gedicht Schachtsignalen (heruitgave van de monoloog Doa tuut 't) in de reeks Literair Limburg van uitgeverij B for Books te Maartensdijk. Met een vertaling in het Kerkraads door dr. Lei Heijenrath.

Eerdere uitgaven in deze reeks bevatten werk van onder anderen Connie Palmen en Jacques Vriens.

Tiende Dag van de Poëzie

Zondag 22 april vindt in Landgraaf de tiende Dag van de Poëzie plaats. 's Ochtends luisteren scholieren uit het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs in het Raadhuis van Landgraaf naar elkaars gedichten en naar het werk van de dichters Ienne Biemans, Elma van Haren, Johanna Kruit, Sjoerd Kuyper, Ted van Lieshout, Erik van Os en Rian Visser.

Tussen 13.00 en 18.00 uur ontrolt zich op Landgoed De Overste Hof een programma met Robert Anker, Maria Barnas, Thomas Blondeau, Wim Brands, Eva Gerlach, Tjitske Jansen, Ruth Lasters, Wiel Kusters, Sjoerd Kuyper en de genomineerden voor de Jo Peters Poëzieprijs. Presentatie: Jan Baeke.

Ter gelegenheid van de tiende Dag van de Poëzie verschijnt een door Piet Gerards vormgegeven bundel met van elke deelnemende dichter een gedicht.

Dichters naar Polen

Tijdens de editie 2012 van het internationaal poëziefestival Czas Poetow (Tijd voor Dichters) in Lublin, dit voorjaar, lezen dichters uit Vlaanderen, Nederland, Luxemburg, Polen, Armenië en Georgië.

Voor Nederland zijn uitgenodigd Menno Wigman, Wiel Kusters en Hagar Peeters; uit Vlaanderen komen Miriam Van hee en Luuk Gruwez.

Feest voor Leonard Nolens

In april wordt Leonard Nolens vijfenzestig jaar. Dat, en het verschijnen van de nieuwe, vermeerderde editie van Nolens verzameld werk Manieren van leven: gedichten 1975-2011, is een reden tot feesten. Op woensdag 25 april trommelen Behoud de Begeerte en Toneelhuis in de Antwerpse Bourlaschouwburg enkele met Nolens bevriende of verwante schrijvers op om speciaal voor de gelegenheid geschreven verjaardagsgedichten voor te lezen: Dirk van Bastelaere, Johan de Boose, Paul Claes, Y.M. Dangre, Paul Demets, Bernard Dewulf, Charles Ducal, Anna Enquist, Lies Van Gasse, Luuk Gruwez, Erik Jan Harmens, Kees 't Hart, Miriam Van hee, Maarten Inghels, Jan Kuijper, Wiel Kusters, Gwy Mandelinck, Bart Meuleman, Bart Moeyaert, Hagar Peeters, Erik Spinoy, Maud Vanhauwaert, Jan Vanriet en Peter Verhelst. De uitgesproken gedichten worden samengebracht in de vorm van een gelegenheidsbundel.

Lees hier Maarten Asschers bespreking van Dit nog, ook dit op de website van de Athenaeum Boekhandel.

Etalage Athenaeum Boekhandel, Spui, Amsterdam

Klik hier voor een 'proefessay' uit de zojuist verschenen bundel Dit nog, ook dit. Essays over poëzie en proza.

'De lezer is een medeminnaar'

In een reeks literaire liefdesverklaringen zingt boekhandelaar Maarten Asscher de lof van

Wiel Kusters' essays

2-3-2012 - Toine Donk

‘Als ik een boek van voor tot achter lees – wat ik bij lang niet alle boeken doe – is dat een teken van grote overgave en bewondering. Dan is dat mijn lievelingsboek. Uiteraard moet dit na een dag, een week of een maand plaatsmaken voor een ander lievelingsboek, zo gaat dat als je met boeken leeft. Het gevoel van „hier wil ik het over hebben met anderen” – dat je meteen dat missionarissengevoel krijgt dat hoort bij een actieve lezer – had ik direct bij het boek dat ik nu lees, de bundel essays Dit nog, ook dit van Wiel Kusters.

,,Deze bundel bevat stukken over poëzie en proza die vanaf 1993 ontstaan zijn. Ze representeren een kleine twintig jaar lezen en schrijven. Alleen al uit de keuze van auteurs blijkt dat Kusters vanuit zijn eigen boekenkast schrijft. Het is zo’n knappe bundel omdat hij ‘literairder’ is dan de meeste literatuurwetenschap en grondiger dan de meeste essays, het zit er precies tussenin. Vanuit een bepaalde invalshoek probeert Kusters zo veel mogelijk in een verhaal of gedicht te vinden, en vervolgens te duiden wat hij gevonden heeft.

,,Zo staat er een erg mooi essay in over het gedicht ‘Afsluitdijk’ van Vasalis, met de beroemde openingsregel: ‘De bus rijdt als een kamer door de nacht’. Kusters gaat met de onbevangenheid die de ideale lezer kenmerkt zich alles afvragen dat er op je afkomt als je dat gedicht leest. Bijvoorbeeld: reed die bus nou van Den Helder naar Leeuwarden of reed-ie van Leeuwarden naar Den Helder? Ik herken die obsessieve nieuwsgierigheid.

,,Door deze bundel realiseer je je hoeveel er verloren gaat door de overmatige fixatie in onze tijd op het nieuwe en op de roman als literaire vorm. Literaire prijzen gaan altijd naar romans en als je als schrijver debuteert met korte verhalen, dan zeurt iedereen aan je kop met de vraag wanneer je roman komt. Dat doet de literatuur in zijn rijkdom absoluut onrecht. Door deze bundel ontdek je prachtige gedichten, zoals het gedicht ‘Mijn dochtertje zei: dood’ van Anton van Duinkerken, dat begint met de strofe:

Het woord, dat ik het zwaarst van al verdraag,

Dubbel onwelkom uit een kindermond,

Schrijnt mijn geheugen als een open wond,

Bloot voor de wind, naakt in een regenvlaag.

,,Kusters zelf is een dichter, en hij bedient zich in deze bundel van mooie omschrijvingen. Er staat een stuk in dat hij schreef voor de 65ste verjaardag van Kees Fens. Het gaat over de gedichten van Jan Hanlo, van wiens werk zij beiden liefhebber zijn. Hij noemt de jarige Fens een ‘medeminnaar’. Dat vind ik een prachtige formulering. Er komt een hele liefhebbende, bijna erotische gedachte mee op van twee lezers die het met dezelfde schrijver doen.

,,Kusters begint een van de essays met: ‘Soms maakt een gedicht andere verzen wakker. En via de lezer praten ze met elkaar.’ Dat is een mooie karakterisering van zijn werkwijze. Wat je gelezen hebt, zwemt in je rond en raakt elkaar aan. Dan maakt het niet uit of sommige dingen een eeuw eerder en andere een eeuw later geschreven zijn. Literatuur behoudt heel lang zijn opwinding.

,, Het bijzondere aan een essay over literatuur is dat je gebruik maakt van hetzelfde medium waarin het zich aan je voordoet. Je probeert met woorden iets te weten te komen over andere woorden. Het is alsof je alleen in muziek op muziek zou mogen reageren. Door deze bundel besef je weer eens dat alles wat je schrijft met duizend draden vastzit aan alles wat je gelezen hebt.’’


Copyright NRC Handelsblad BV